Martyna Szymkiewicz
Wieku chronologicznego, który byłby najlepszy do rozpoczęcia nauki gry na instrumencie nie można jednoznacznie określić. Małe dzieci mają dużą łatwość uczenia się na pamięć, natomiast starsze uczą się poprzez zrozumienie. Jednak jeśli dziecko rozpocznie naukę gry stosunkowo wcześnie, lepiej rozwinie technikę i sprawność audiacyjną, dzięki temu nauczy się więcej.
Niezależnie od wieku chronologicznego możemy rozpoznać u dziecka gotowość do nauki gry. Odpowiedni wiek muzyczny sugeruje rozwinięte poczucie tonalności i metrum, słownik motywów tonalnych i rytmicznych oraz fakt, że dziecko potrafi zaśpiewać motywy toniczne i dominantowe w tonalności durowej i molowej harmonicznej, oraz potrafi wykonać niektóre motywy makro/mikrobitowe i rozdrobnienia w prostym metrum zwykłym dwudzielnym i trójdzielnym. Gdy uczniowie uczą się grać, mają do opanowania dwa instrumenty: rzeczywisty oraz audiacyjny, w głowie. Uczniowie, którzy osiągnęli odpowiedni wiek muzyczny to tacy, którzy poznali własny instrument audiacyjny i tym samym są gotowi do podjęcia nauki gry na instrumencie. Rozpoczęcie nauki z dzieckiem, które nie rozwinęło dostatecznie aparatu audiacyjnego jest zbyt pochopne.
Istnieje zasadnicza różnica między imitowaniem, mechanicznym zapamiętywaniem a audiacją, o której nauczyciele instrumentu powinni pamiętać. Naśladowanie i mechaniczne zapamiętywanie mają miejsce tylko w teraźniejszym, „linearnym” wymiarze. Audiacja natomiast, obejmuje ruch cyrkularny, uczeń słyszy to, co właśnie zagrał i równocześnie to, co zaraz ma zagrać.
Wielu pedagogów naucza w oparciu o naśladowanie, wychodząc z założenia, że uczniowie nauczą się audiacji po prostu grając. Nie jest to jednak możliwe, nie można nauczyć się audiowania jedynie poprzez grę na instrumencie – wprost przeciwnie. Bez umiejętności audiowania uczeń nie jest zdolny do wyrażania audiacji przez instrument. Chociaż uczenie się muzyki poprzez imitację jest procesem wstępnym, rozwijającym audiację, jako takie audiacją nie jest.
Optymalne warunki do nauki gry zbliżone są do tych, w jakich pracują muzycy zespołowi – jeśli uczniowie nauczą się dostosowywać do siebie, będą musieli audiować. Rezultaty są jeszcze lepsze, gdy pracujemy z zespołem złożonym z różnych instrumentów. Uczeń musi stale dostosowywać się do innych nie tylko pod względem intonacji, ale również dynamiki, artykulacji, jakości dźwięku. Praca indywidualna powinna dotyczyć jedynie zaawansowanych uczniów, którzy grają również w zespole instrumentalnym. Takie lekcje pozwalają zapoznać ucznia z literaturą solową na dany instrument, rozwijają technikę.
Istotne jest, by działania dotyczące kolejności uczenia się , stosowane podczas gry na instrumentach, przypomniały uczniom o audiowaniu w czasie gry, nauczyły ich muzykalności, pomagały poprawiać błędy. Z uczniami, którzy nie realizowali działań dotyczących kolejności uczenia się podczas ogólnych lekcji muzyki, nauczyciel powinien przeprowadzić je podczas pierwszych 10 minut lekcji indywidualnej, kiedy to uczeń wykonuje motywy rytmiczne i tonalne, zarówno na instrumencie jak i głosem.
Zgodnie z teorią uczenia się muzyki, notacja powinna być wprowadzona jak najpóźniej. Dzięki temu uczniowie będą mogli przyswoić sobie w audiacji szeroki słownik motywów tonalnych i rytmicznych, zanim poznają notację.
Podręczniki tradycyjne do nauki gry skupiają się przede wszystkim na nauce pojedynczych dźwięków. Zakładają one, że podczas wykonywania długich, pojedynczych dźwięków uczeń przyswoi sobie nazwy dźwięków, palcowanie, intonację, ruch ręki itp. W podstawach teorii uczenia się muzyki instrumentalnej uczniowie uczą się najpierw grać pewien zbiór motywów rytmicznych - w metrum zwykłym dwu- i trójdzielnym na jednej wysokości. Później dodawane zostaje kilka innych wysokości w połączeniu z motywem rytmicznym przechodząc do motywów melodycznych. Do czytania przechodzi się najpóźniej.
Jeśli uczniowie będą w stanie wyaudiować również jakość dźwięku, zanim go fizycznie wytworzą, będą w stanie wydobyć z instrumentu pożądaną jakość. Większość uczniów, nie ma idei dźwięku jaki chcieliby wydobyć z instrumentu. Mogą usłyszeć odpowiednią jakość dźwięku dopiero gdy sami dotrą do określonego poziomu lub gdy słuchają nagrań profesjonalnych muzyków.
W procesie uczenia się gry na instrumencie niezbędne są nagrania dla ucznia z zapisem piosenek, motywów tonalnych i rytmicznych, których będą mogli uczyć się na pamięć. Gdy uczeń jest gotowy, by podjąć naukę czytania nut, dostaje podręcznik z notacją.
Bibliografia:
„Jump Right In – Teacher's Guide” R. F. Grunow, E. E. Gordon, Ch. D Azzara, M. E. Martin
Posty
